Нағашы атам, әсіресе, ауылдан 100 шақырымдай болатын Әулие Ата қаласына бара жатып аштықтан қырылған адамдарды айтқанда қатты күйзелетін. Сол 1932 жылы атамның ауылынан және жол-жөнекей қаңғырып жүрген адамдарды қосқанда 400-ге жуық жан Әулие-Ата қаласына қарай босып келе жатады. Әулие-Атаға 15 шақырым қалғанда қаланың басшы белсенділері олардың алдынан шығып «сендер осы жерге тоқгаңдар, қалаға кіруге болмайды. Тамақты осында әкеліп береміз» деп, аш адамдарды тоқтаған жеріне тастап кеткен.
Қала белсенділерінің ойлағаны, егер аштар қалаға кірсе берекесін алады, тонау, ұрлық көбейеді, бүлік шығарып басшылардың тамағын тартып жейді деген қауіппен өтірік алдап, ашыққандарды қалаға кіргізбеген.
Жуалыдан шыққандардың да үміті қалаға барып, жұмыс тауып аштықтан аман қалудың әрекеті еді. Бірақ, олардың ойлағанындай болмады, Кеңес өкіметінің биліктегі уәкілдері аштықтан шұбырған елді алдап, қырып салды.
Ал әлгі ашыққандарды қалаға жақындатпай, тамақ әкелеміз деп уәде берген жалған белсенділер тамақ та, ештеңеде әкелмеген соң аш адамдардың әлі құрып, сол жерде бірен-саран адамдардан басқаның бәрі түгелдей қырылған.
Тірі қалғандардың ішінде нағашы атам да болған екен. Ол кісінің әке-шешесі мен туған бауырлары аштықтан әбден әлсіреп, әлгі өкіметтің белсенділері адамдарды иіріп кеткен жерде қаза тауыпты…
Сонымен, атам жылап-еңіреп тірі қалған бір топ адамдарға ілесіп, қалаға әрең жетеді. Қалаға кіргеннен кейін әркім бет-бетімен қаңғырып кеткен. Буыны қатпаған жас бала екі-үш күн қаланың ішінде қаңғырып жүріп, әр жердегі қоқыстардың арасынан табылған қалған-құтқан тамақ қалдықгарын жеп, өлместің күнін көреді. Содан соң Әулие-Атаның шайханаларын жағалай бастайды. Сөйтіп, нан сұрап жүргенде балаға бір өзбек әйелі кездесіп қалады да, оған нан беріп тамақтандырады.
Бір күні қала көшелерінде өліп жатқан адамдарды жинап жүрген арнайы құрылған жасаққа тап болады. Солардың біреуі нағашымды ертіп алып, балалар үйіне тапсырады. Міне, осылай нағашы атам ашаршылықтан тірі қалған екен.
Досан ақсақалдың әңгімесінен
РЕДАКЦИЯНЫҢ МЕКЕНЖАЙЫ:
